Historische huurstijging van 2024 treft sociale huurders het hardst
05 september 2024
In 2024 staat Nederland voor een uitdagende situatie: de grootste huurverhoging in meer dan 30 jaar treft zowel huurders in de sociale sector als in de vrije huursector. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en meerdere belangenorganisaties, zoals de Woonbond, luiden de noodklok over de financiële druk die deze stijgingen met zich meebrengen.
Met een gemiddelde verhoging van 5,4% ten opzichte van 2023 en pieken tot 5,7% voor sociale huurwoningen, dreigt de betaalbaarheid van huurwoningen voor veel Nederlanders onder druk te komen staan.
Inhoudsopgave
Oorzaken van de huurstijging
De huurverhogingen worden voor een groot deel toegeschreven aan de stijgende inflatie en het versoepelen van regelgeving rondom huurprijsbescherming, met name in de sociale huursector. In 2023 werd de maximale huurverhoging in de gereguleerde sector tijdelijk beperkt door de overheid om huurders te beschermen tegen de financiële gevolgen van de inflatie.
Echter, in 2024 zijn die beperkingen deels losgelaten, waardoor verhuurders in de sociale sector weer de ruimte hebben om huren fors te verhogen. Deze versoepeling heeft vooral gevolgen voor sociale huurders die het financieel al moeilijk hebben.
Energieprijzen
Naast inflatie spelen ook de stijgende energieprijzen en onderhoudskosten een rol. Verhuurders proberen de hogere kosten voor onderhoud en verduurzaming door te berekenen aan huurders, wat bijdraagt aan de algehele stijging van de huurprijzen.
Sociale huursector hardst geraakt
Uit cijfers van het CBS blijkt dat vooral huurders van sociale huurwoningen zwaar worden getroffen door de huurverhogingen. Bij particuliere verhuurders stegen de huren van sociale woningen gemiddeld met 5,7%, terwijl sociale huurwoningen van woningcorporaties met 5,1% stegen.
Afhankelijk van huurtoeslag
Deze stijgingen zijn fors, zeker gezien de kwetsbare positie van veel huurders in deze sector. Sociale huurders zijn vaak afhankelijk van huurtoeslagen om hun woonlasten te kunnen betalen, maar die toeslagen zijn niet altijd voldoende om de hogere huren volledig te compenseren.
Afschaffen maximale huurverhoging
Een belangrijke oorzaak van deze stijging in de sociale sector is het afschaffen van de maximale inkomensafhankelijke huurverhoging. Hierdoor kunnen verhuurders meer flexibiliteit toepassen bij het verhogen van de huurprijzen, vooral voor huishoudens met een hoger inkomen die eerder van deze bescherming profiteerden.
Vrije sector: stijging onder druk van bewonerswisselingen
Ook in de vrije huursector is de stijging aanzienlijk, maar iets minder extreem dan in de sociale sector. De huren stegen hier gemiddeld met 5,0%. Een belangrijke factor die de huurprijzen in de vrije sector omhoog drijft, is de wisseling van huurders.
Bij nieuwe huurders hebben verhuurders vaak de mogelijkheid om de huurprijs opnieuw vast te stellen, wat in veel gevallen leidt tot flinke verhogingen. Volgens het CBS had deze bewonerswisseling een opwaarts effect van 0,7 procentpunt op de totale huurstijging.
Starters en jonge gezinnen geraakt
Deze tendens zorgt ervoor dat vooral mensen die op zoek zijn naar een nieuwe woning worden geconfronteerd met fors hogere huurprijzen. Met name starters, jonge gezinnen en mensen met een flexibele arbeidsmarktpositie worden hierdoor geraakt, omdat zij vaak te maken krijgen met kortlopende huurcontracten en hogere huren bij nieuwe verhuurders.
Woonbond slaat alarm: zorgen om 2025
De Woonbond, een belangenorganisatie voor huurders, uit ernstige zorgen over de huurstijgingen en waarschuwt voor de gevolgen op de langere termijn. Hoewel de stijgingen in 2024 al fors zijn, vreest de Woonbond dat 2025 nog erger zal worden. Als er geen ingrijpende maatregelen worden genomen, voorspelt de organisatie dat de huren in 2025 met maar liefst 6,6% kunnen stijgen.
Huurprijs bevriezing
De Woonbond pleit voor een bevriezing van de huurprijzen en een terugkeer naar striktere huurprijsbeschermingen, met name in de sociale huursector. De organisatie waarschuwt dat de combinatie van stijgende huurprijzen en afnemende koopkracht kan leiden tot meer mensen die moeite hebben om rond te komen. Een groeiend aantal huurders zal hierdoor afhankelijk worden van huurtoeslagen, wat op zijn beurt een extra druk legt op de overheidsbegroting.
"We zien een zorgwekkende trend waarin steeds meer mensen in de knel komen door de stijgende woonlasten," aldus een woordvoerder van de Woonbond. "Veel huurders komen nauwelijks nog rond, en de vooruitzichten voor 2025 maken de situatie nog nijpender. Er moet snel ingegrepen worden om verdere verslechtering te voorkomen."
Gevolgen voor de woningmarkt
De forse huurstijgingen hebben niet alleen directe gevolgen voor huurders, maar ook voor de bredere woningmarkt. De woningnood in Nederland blijft groot, en het gebrek aan voldoende betaalbare woningen zorgt voor extra druk op de huurprijzen.
Het bouwen van nieuwe, betaalbare woningen blijft achter bij de vraag, en de stijgende kosten voor nieuwbouw maken het moeilijk om voldoende sociale en middeldure huurwoningen toe te voegen aan het woningaanbod.
Langer huren
Daarnaast wordt verwacht dat de hoge huurprijzen invloed zullen hebben op de koopmarkt. Mensen die normaal gesproken de stap naar een koopwoning zouden maken, blijven langer huren omdat het verkrijgen van een hypotheek moeilijker is geworden door de stijgende rentes. Hierdoor ontstaat er nog meer vraag naar huurwoningen, wat de prijzen verder kan opdrijven.
Overheidsingrijpen noodzakelijk
Hoewel er op korte termijn geen makkelijke oplossing lijkt te zijn voor de stijgende huurprijzen, zijn veel experts en belangenorganisaties het erover eens dat overheidsingrijpen noodzakelijk is.
Beperken van verhogingen
De Woonbond en andere huurdersorganisaties dringen aan op maatregelen zoals het beperken van de huurverhogingen en het verhogen van de huurtoeslag om de pijn voor de laagste inkomens te verzachten. Daarnaast pleiten zij voor meer investeringen in de bouw van sociale huurwoningen om de druk op de woningmarkt te verlichten.
Het is nu aan de overheid om te reageren op de toenemende druk vanuit huurders en belangenorganisaties. Zonder ingrijpen zullen de huurstijgingen in de komende jaren waarschijnlijk blijven aanhouden, met alle gevolgen van dien voor de betaalbaarheid van wonen in Nederland.
