Urgentie aanvragen voor een huurwoning: wanneer heb je recht op voorrang?

07 december 2020

Laatste update: 15 november 2024

Ben je vanwege een noodsituatie met spoed op zoek naar een betaalbare huurwoning? In sommige gevallen kun je daarvoor urgentie aanvragen bij de gemeente, zodat je voorrang krijgt. Om een urgentieverklaring te krijgen, moet je wel aan bepaalde voorwaarden voldoen. Met deze verklaring kun je zelf via een woningcorporatie op zoek naar een sociale huurwoning.

---

Wat is een urgentieverklaring?

Een urgentieverklaring, ook wel een voorrangsverklaring genoemd, is bedoeld voor mensen die met spoed een nieuwe woning zoeken vanwege een noodsituatie. Deze verklaring wordt afgegeven door de gemeente of een woningcorporatie en is bedoeld voor mensen in noodsituaties. Met een urgentieverklaring kun je sneller een passende woning vinden, maar je moet wel aan strenge voorwaarden voldoen.

Wanneer kom ik in aanmerking voor urgentie?

Beoordeling door de Urgentiecommissie

Of je recht hebt op een urgentieverklaring, wordt beoordeeld door een Urgentiecommissie. Zij bepalen aan de hand van jouw specifieke situatie en de voorwaarden of je in aanmerking komt voor urgentie.

Vier soorten urgentie

Er zijn vier vormen van urgentie die elk een andere situatie beschrijven:

1. Maatschappelijke urgentie

   • Je hebt maatschappelijke urgentie wanneer je bijvoorbeeld mantelzorg nodig hebt of deze zelf verleent. Ook relatieproblemen, zoals een echtscheiding waarbij je het huis moet verlaten, vallen hieronder. Vaak zijn er ook kinderen bij betrokken.

2. Medische urgentie

   • Medische urgentie geldt voor mensen met ernstige fysieke, psychiatrische of psychische problemen. Als je bijvoorbeeld ernstig ziek bent en niet langer in je huidige woning kunt wonen, kan je medische urgentie worden toegekend. Dit is apart van de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO).

3. Sociale urgentie

   • Sociale urgentie is bedoeld voor mensen die in een instelling of opvanglocatie wonen vanwege relatieproblemen of huiselijk geweld. Als je situatie je dwingt om vanuit een opvang-, detentie- of psychiatrische voorziening door te stromen naar een woning, of als je bedreigd wordt, kom je in aanmerking voor sociale urgentie.

4. Volkshuisvestelijke urgentie

   • Dit geldt wanneer je buiten jouw macht om je woning moet verlaten, bijvoorbeeld door sloop, herstructurering, of openbare werken. Je woning krijgt een andere bestemming, of wordt onbewoonbaar verklaard.

Urgentie woning met kind

Een urgentieverklaring voor een woning met kind wordt vaak sneller toegewezen als je woonsituatie direct invloed heeft op de gezondheid, veiligheid of stabiliteit van je kind. Denk aan situaties waarin een kind ziek is, geen eigen slaapruimte heeft, of woont in een onveilige omgeving.

Wat zijn de voorwaarden voor een urgentieverklaring?

Om urgentie te krijgen, moet je voldoen aan specifieke eisen. Deze kunnen per gemeente verschillen, maar de algemene voorwaarden zijn:

Noodsituatie aantonen

Je moet kunnen bewijzen dat je situatie ernstig en urgent is. Dit kan bijvoorbeeld met medische verklaringen of brieven van instanties.

Geen alternatieven

Je moet laten zien dat je zelf geen oplossing hebt kunnen vinden, bijvoorbeeld door te laten zien dat je actief hebt gereageerd op woningen of hulp hebt gezocht bij instanties.

Eigen verantwoordelijkheid

Als de noodsituatie door je eigen gedrag is ontstaan, zoals door huurachterstand of vrijwillige verkoop van je woning, kom je meestal niet in aanmerking. Uitzonderingen zijn mogelijk als je bijvoorbeeld door omstandigheden zoals baanverlies in de problemen bent gekomen.

Lokale binding

Veel gemeenten eisen dat je al langere tijd in de gemeente woont of werkt om urgentie aan te vragen.

Urgentieverklaring aanvragen

Je kunt de urgentieverklaring via de gemeente aanvragen. Hoewel er commerciële instanties zijn die je kunnen helpen met de aanvraag, verloopt de uiteindelijke beslissing altijd via de gemeente.

Beslissing van de gemeente

De gemeente bepaalt of jouw situatie in aanmerking komt voor urgentie. Als je de verklaring toegewezen krijgt, kun je met voorrang bij een woningcorporatie op zoek gaan naar een sociale huurwoning. Let wel: de urgentieverklaring geldt alleen in de gemeente waar je deze hebt aangevraagd.

Tips voor urgentie aanvragen

Het aanvragen van urgentie kan ingewikkeld zijn. Met de volgende tips vergroot je je kans op succes:

• Bereid je goed voor: Verzamel alle relevante documenten, zoals medische verklaringen, huurcontracten en brieven van hulpinstanties.
• Vraag hulp: Schakel indien nodig hulp in van een maatschappelijk werker, huisarts, of een juridisch adviseur.
• Wees eerlijk en compleet: Geef in je aanvraag een duidelijk beeld van je situatie en wees volledig in je uitleg.
• Volg de regels van je gemeente: Controleer bij je gemeente welke stappen je moet volgen en welke documenten nodig zijn.
• Reageer actief op woningen: Toon aan dat je zelf ook actie hebt ondernomen om een oplossing te vinden.

Kosten van een urgentieverklaring per gemeente

De kosten voor een urgentieverklaring verschillen per gemeente. Sommige gemeentes vragen niets, terwijl andere ruim 200 euro in rekening brengen. Dit geld ben je kwijt, ook als je aanvraag wordt afgewezen. Gemeenten rekenen vaak kosten om onnodige aanvragen te beperken, maar helaas schrikt dit ook mensen af die wel recht hebben op urgentie.

Hoe werkt urgentie via een huisarts of bij psychische problemen?

Urgentie woning via huisarts

Een huisarts kan je ondersteunen bij het aanvragen van urgentie als er sprake is van medische problemen. De huisarts kan een verklaring afgeven waarin wordt uitgelegd waarom je huidige woonsituatie niet meer geschikt is. Dit document wordt vaak gebruikt als onderbouwing voor een medische urgentieaanvraag.

Medische urgentie bij psychische problemen

Bij psychische klachten, zoals depressie of angststoornissen, kan je huisarts of psycholoog een verklaring geven die je situatie toelicht. De Urgentiecommissie beoordeelt vervolgens of je in aanmerking komt voor medische urgentie. Het is belangrijk om gedetailleerde informatie te geven over hoe je huidige woning bijdraagt aan je klachten en waarom een andere woning noodzakelijk is.

Conclusie

Een urgentieverklaring kan een oplossing bieden voor mensen in noodsituaties die snel een nieuwe woning nodig hebben. Er zijn verschillende soorten urgentie, zoals maatschappelijke, medische, sociale, en volkshuisvestelijke urgentie. Om in aanmerking te komen, moet je aan strenge voorwaarden voldoen en je situatie goed kunnen onderbouwen.

Terug naar het overzicht