Wat is scheefwonen en wat kunnen de gevolgen zijn?

09 november 2020

Laatste update: 01 april 2025

Jelle

Je hoort het regelmatig in de Nederlandse politieke discussies: scheefwonen is een probleem. Het klinkt natuurlijk mooi, maar wat is het nu precies en wat doe je verkeerd als je scheef woont? Huurstunt zocht het allemaal voor je uit en er is zelfs goed nieuws.

Inhoudsopgave

Wat is scheefwonen?

Scheefwonen ontstaat wanneer een huurder een woning bewoont die niet bij zijn of haar inkomen past. Dit kan leiden tot twee situaties:

Duur scheefwonen: Huurders met een laag inkomen wonen in een te dure woning. Zij lopen een verhoogd risico op betaalproblemen omdat de huur te zwaar op hun budget drukt.
Goedkoop scheefwonen: Huurders met een hoger inkomen wonen in een sociale huurwoning met een lage huurprijs. Dit benadeelt mensen met een laag inkomen die dringend op zoek zijn naar een betaalbare woning.

Het verschil tussen duur en goedkoop scheefwonen is dus wie er wordt benadeeld. Bij duur scheefwonen benadeel je jezelf. Je woont in een dure huurwoning die eigenlijk helemaal niet geschikt is voor jouw inkomen. Bij goedkoop scheefwonen benadeel je iemand die meer recht heeft op de goedkope woning dan jij.

7 procent bewoners sociale huurwoning verdient te veel

Uit onderzoek van de Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat 7 procent van alle bewoners van sociale huurwoningen te veel verdienen en dus scheefwonen. Ze hebben eigenlijk een te hoog inkomen om in deze woningen te mogen wonen. Dit onderzoek komt uit 2022 en wordt eens in de 3 jaar uitgevoerd.

Inkomensgrenzen en sociale huurwoningen (2025)

De overheid stelt inkomensgrenzen vast voor sociale huurwoningen. In 2025 gelden de volgende inkomensgrenzen:

Eénpersoonshuishoudens: maximaal €49.669 per jaar.
Meerpersoonshuishoudens: maximaal €54.847 per jaar.

Verdient een huurder meer, dan moet hij of zij uitwijken naar de vrije sector.

Wat betekenen de inkomensgrenzen concreet?

Toegang tot sociale huur: In 2025 mag een eenpersoonshuishouden maximaal €49.669 per jaar verdienen om in aanmerking te komen voor een sociale huurwoning. Voor meerpersoonshuishoudens ligt de grens op €54.847 per jaar. Verdien je meer? Dan kom je niet in aanmerking voor sociale huur en moet je een woning in de vrije sector zoeken.
Passend toewijzen: Woningcorporaties moeten 90% van hun sociale huurwoningen toewijzen aan huishoudens onder de inkomensgrens. Dit zorgt ervoor dat woningen met een huurprijs onder de liberalisatiegrens (€879,66 in 2025) terechtkomen bij de mensen die ze het hardst nodig hebben.

Geen maximale huur in de vrije sector, maar meer huurprijsbescherming

In de vrije sector zijn huurders niet beschermd door een maximaal huurbedrag. Hierdoor kunnen huurprijzen hoog oplopen, vooral door de schaarste op de woningmarkt. Dit kan leiden tot duur scheefwonen, waarbij huurders te veel betalen in verhouding tot hun inkomen.

Sinds 2025 is de Wet Betaalbare Huur van kracht. Deze wet geeft gemeenten meer bevoegdheden om huurprijsbescherming af te dwingen, vooral bij middenhuurwoningen. Hierdoor wordt duur scheefwonen mogelijk beter gereguleerd.

Huurwoningen

Goedkoop scheefwonen = anderen benadelen

Bij goedkoop scheefwonen woon je met een te hoog inkomen in een goedkope sociale huurwoning. Zo benadeel je de mensen die in aanmerking komen voor een sociale huurwoning op basis van hun inkomen. Het is inmiddels dankzij het passend toewijzen bijna onmogelijk om een sociale huurwoning te huren als je meer verdient dan € 49.669 (2025).

Verschillende categorieën

Goedkope scheefwoners zijn onder te verdelen in een aantal categorieën:

De plakker: deze huurder wil niet verhuizen, ondanks prijsverhogingen of andere maatregelen.
De klamper: deze huurder wil niet verhuizen omdat hij erg gehecht is aan de huurwoning.
De spaarder: deze huurder wil graag goedkoop wonen om zo zijn spaarrekening te spekken.
De genieter: deze huurder wil goedkoop wonen, zodat hij zijn geld aan luxe kan uitgeven (vakanties, dure auto’s e.d.).
De zoeker: deze huurder wil wel verhuizen, maar alleen als hij erop vooruit gaat.
De wachter: deze huurder wil wel verhuizen, maar niet per se nu en wacht dus even af.
De steker: deze huurder wil wel verhuizen, maar kan geen betaalbare huurwoning of koopwoning vinden en blijft dus steken in de sociale huurwoning.

Gevolgen van scheefwonen

Scheefwonen heeft grote gevolgen voor zowel huurders als de woningmarkt. Voor mensen die te duur wonen, leidt dit vaak tot betaalproblemen, wat weer kan resulteren in schulden en zelfs uithuiszetting. Dit heeft niet alleen impact op de individuele huurder, maar ook op gemeenten en schuldhulpinstanties die steeds vaker te maken krijgen met huishoudens die in financiële problemen verkeren.

Lange wachttijden voor sociale huurwoning

Goedkoop scheefwonen heeft als grootste gevolg dat het de beschikbaarheid van sociale huurwoningen beperkt. Hierdoor lopen de wachttijden voor mensen met een laag inkomen verder op, waardoor zij gedwongen worden om in ongeschikte of dure huurwoningen te blijven wonen. Dit kan de kans op armoede en sociale ongelijkheid vergroten.

In welke regio's komt scheefwonen voor?

Scheefwonen, waarbij de huurprijs niet in verhouding staat tot het inkomen van de huurder, komt in Nederland in verschillende regio's voor.

Goedkoop scheefwonen: Uit gegevens blijkt dat goedkoop scheefwonen, waarbij huurders met een hoger inkomen in sociale huurwoningen blijven wonen, niet uitsluitend een grootstedelijk fenomeen is. In perifere gebieden rondom steden zoals Amsterdam, bijvoorbeeld in gemeenten als Oostzaan, Landsmeer en Ouder-Amstel, is het aandeel goedkope scheefwoners relatief hoog.
Duur scheefwonen: Aan de andere kant komt duur scheefwonen, waarbij huurders met een lager inkomen in te dure huurwoningen verblijven, vaker voor in stedelijke gebieden. In Amsterdam is het percentage huurders dat te veel betaalt voor hun woning hoger dan het landelijke gemiddelde.

Is scheefwonen strafbaar?

Scheefwonen is niet strafbaar. Je kunt niet uit je huurwoning worden gezet en er dus in principe gewoon blijven wonen. Toch wordt er strenger opgetreden tegen scheefwoners, om mensen te ontmoedigen om in de huurwoning te blijven. Zo wordt er ieder jaar een inkomensafhankelijke huurverhoging vastgesteld.

Wat is een inkomensafhankelijke huurverhoging?

Om goedkoop scheefwonen te ontmoedigen, wordt er jaarlijks een inkomensafhankelijke huurverhoging toegepast. In 2025 gelden de volgende regels:

Bij een gezamenlijk inkomen tussen €57.143 en €67.366 mag de huur extra worden verhoogd.
Bij een inkomen boven €66.126 mag de huur nog verder worden verhoogd.

Hierdoor worden sociale huurwoningen duurder voor hogere inkomens, waardoor ze sneller zullen doorstromen naar de vrije sector of een koopwoning.

Conclusie

Scheefwonen heeft gevolgen voor de doorstroming en beschikbaarheid van woningen op de Nederlandse woningmarkt. Door de schaarste aan betaalbare woningen blijven veel huishoudens hangen in een woning die niet ideaal is. Mensen met een hoger inkomen blijven in sociale huurwoningen, terwijl mensen met een lager inkomen de dupe zijn van de lange wachttijden.